Literatuur Les 3: Sterke Verhalen
Leiden, maandag 19 februari 2001
Liefdescursisten,
Eens ontmoette ik een man die beloofde de mijne te zijn, voor altijd en eeuwig.
Sterren zou hij voor me van de hemel plukken, als ik treurig was kon hij me
troosten en wilde ik vermaakt worden, dan ging hij voor mij dansen als een dronken
aapje. Dat alles en meer beloofde hij me en nooit eerder was ik zo gelukkig.
Toen kwam er een duistere avond waarop ik hem nodig had. Ik riep zijn naam.
Maar hij kwam niet naar me toe.
Het kon ècht niet, zei hij me.
Want het regende te hard.
En daardoor mijn lieve Liefdescursisten, heb ik beseft hoe zwak zulke sterke
verhalen zijn. Wees gewaarschuwd door mijn lichtgelovigheid, opdat u niet hoeft
te lijden zoals ik het deed. Sterke verhalen, hoe romantisch kunnen die eigenlijk
zijn?
Zoals toujours is het een kwestie van talent, timing en wat trucs.
Daarmee leggen we een gezonde basis om sterke verhalen te doorgronden of te
vertellen.
Dus het mag?
In het kort: oui.
Ah, nu morren mijn rechtlijnige Liefdescursisten al. Een sterk verhaal is
een leugen, een laag-bij-de-gronds vertelsel dat alleen maar dient om romantische
harten te bedriegen. Wie liegt, zondigt. En wie zondigt, wordt gestraft. Zo
menen de preciezen onder ons.
Fis donc, Cursisten. Een beetje rekkelijk, graag. Braaf zijn uit angst
voor straf geldt immers niet. Men is braaf uit overtuiging. Nu wil het geval,
dat men braaf kan zijn en toch niet saai. Zeker in sterke verhalen.
U mag sterke verhalen vertellen, indien u het doel heeft de ander onder uw
bekoring te brengen. Die moet er dan wel zijn, naturellement.
Zomaar mooie beloften doen terwijl u nog te beroerd bent een eindje door de
regen te fietsen, gaat niet aan. Alsof er geen taxi's rijden, zeg. Geloofde
u één moment dat u van plan was te gaan? Heeft Romeo u
dan niets geleerd?
Ook moet een sterk verhaal enige realiteit in zich dragen. Dat is de kracht
ervan: het zou kunnen gebeuren. Neem nu het prachtige Madame Bovary van
mijn huis-romancier Flaubert. Hij laat een Emma Bovary romantische dagdromen
ontwikkelen. Emma is intelligent genoeg om haar inbeeldingen van kwaliteit te
laten zijn, en gevoelig genoeg om erin te geloven. Het zou waar kunnen zijn,
weet zij. Maar Flaubert is ook wreed. Leest u zelf.
Tot slot. Een sterk verhaal moet een verleidings-element hebben. Sherazade had
dat heel goed begrepen. Terwijl haar voorgangsters allemaal onthoofd werden,
bleef zij haar sultan duizend-en een nacht een verhaal vertellen. En waarom?
De man was nieuwsgierig en Sherazade verleidde hem de volgende aflevering van
haar feuilleton te horen. Mij dunkt, een eenvoudig principe.
Ik voel het begrip bij u toenemen, Cursisten. Hoe aangenaam. Bekoren, beloven,
verleiden, dat zijn de drie basis-elementen van het sterke verhaal alsook van
de literatuur. Beide begrippen vallen in deze liefdesles samen.
De opportunisten onder ons kunnen hier ook hun voordeel mee doen.
En hiermee, lieve Liefdescursisten, heb ik u deze week genoeg stof gegeven
om over na te denken. Volgende week zetten we de puntjes op de i van de
literatuur. Dan gaan we de diepte in door enkele levensvragen te beantwoorden.
Moet de romantische liefde op die in de boeken lijken? Staat daarin hoe
het hoort, hoe het kan of is het één sterk verhaal? Kortom:
waar vindt men echte liefde, in een boek of in het leven?
Op maandag 26 februari weet u wat het antwoord hoort te zijn op deze lastige
vragen.
|