Maatschappijleer Les 3: Altijd Waarheid, Altijd Tact
Leiden, maandag 4 juni 2001
Lieve Liefdescursisten,
Uw Geliefde verzucht zalig: "Ben je ook zo gelukkig?" U denkt even na. Dan
zegt u met uw overdag-stem: "Het gaat. Eigenlijk moet ik nog aan het werk en
wat mensen opbellen." Dan is de boot aan, of liever, vertrokken. Uw Geliefde
is gekwetst, vervolgens boos en u kost het heel wat zoete woordjes om de verhoudingen
weer wat te romantiseren. Echt eerlijk is dat niet, mokt u. Zeg je eens voluit
de waarheid, valt het verkeerd. Maar bedenk dat het ook anders kan. Waarheid
en tact laten zich heel goed verenigingen. Maar hoe?
Het gebruik van tact is zeldzaam geworden in de romantiek. Wie een een uitnodiging
voor een avondje uit ontvangt, een liefdesbrief krijgt of een bouquet rode rozen
accepteert, wordt tegenwoordig door de afzender meteen voor het blok gezet.
Het weigeren of aanvaarden van zo'n geschenk staat meteen gelijk met het al
dan niet aangaan van sexuele betrekkingen. Zo is de directheid tot botte norm
verheven. Gouden tijden voor de romantische Neanderthaler, maar voor ons, die
een fijngevoelig hart voelen kloppen, is het droefheid alom.
Nu ja. Melancholie is ook een mooie vreugde. Die zoetje verdrietjes doorleven
om wat had kunnen zijn maar niet is en daarbij wat zachte bonbons knabbelen,
het vult uw hart marsepeinig vol op. Alleen maakt het wat eenzaam op den duur,
en dat is niet de bedoeling.
Wees waar, dus zeg wat in u leeft. Wees tactvol, zodat de ander wil horen wat
u zegt. Zo kunt u waarheid en tact verenigen en een bloeiend liefdesleven ontwikkelen
dan wel behouden.
Wanneer u avances maakt, spreekt u de waarheid. Een compliment mag nooit
vals zijn. Heeft die ander monsterlijke kleren aan die bij elkaar vloeken, dan
kunt u oprechte waardering uitspreken voor de zorg waarmee de combinatie is
samengesteld. Later zult u immers van die eigenschap gebruik maken om de ander
wat bij te sturen.
"Maar je mag niemand veranderen!" roept u nu, de Libelle-adviezen indachtig.
Onzin, zeg ik, allemaal prietpraat. Als u oprecht van iemand houdt, heeft u
juist de morele plicht om een ander te verbeteren. U laat uw Geliefde toch niet
voor gek lopen? Nou dan.
Alleen: wees even tactvol als waar.
Die lelijke kledingcombinatie, dat afschuwelijke accent, een onwelriekende
adem die uit een beerput afkomstig lijkt, irritante gewoontes of het ontbreken
van ieder idee omtrent cultuur en geschikte cadeaux, dat alles valt te
veranderen.
De harde manier hiervoor is het instellen van een streng straf-en beloningssysteem,
maar aangezien het type Geliefde dat hier gunstig op reageert schaars is, zal
ik er niet verder op ingaan.
Beter is het duidelijk en vriendelijk uw wensen te formuleren. Practisch gezien
wil het zeggen, dat u bij voorkeur alleen positieve kenmerken van die ander
noemt. Let er wel op, dat er geen cynische ondertoon in uw stem sluipt. De Geliefde
voelt zich dan beledigd en zal vervolgens de hakken in het zand zetten. Uitendelijk
zakt uw liefde dan weg in een moeras van misverstanden.
Waarheid spreken en tact toepassen is altijd goed, maar het levert wel een
hoop gedoe op. Kunt u al die energie nou niet beter besteden? Er zijn Liefdescursisten
die moedeloos hun hoofdje laten hangen. Voor hen geen l'amour, als het
niet vanzelf gaat. Hun keuze. Alleen levert die weer nieuw gedoe op. Want nog
altijd is de maatschappelijke norm dat een mensch niet alleen hoort te zijn.
Zou het?
Soms is het nuttig een tijd alleen te zijn voordat men aan alweer een
hemelbestormende liefde begint; anderen verschuilen zich achter dat idee
uit laffe bindingsangst. Wanneer samen, wanneer alleen? Daarover spreek
ik op maandag 11 juni.
|