Maatschappijleer Les 4: Is Alleen Ook A-sociaal?
Leiden, maandag 11 juni 2001
Lieve Liefdescursisten,
In een opwelling van vertedering zei ik eens tegen een amant: "Als
jij dood gaat, neem ik meteen een nieuwe man." Nog altijd zie ik zijn gezicht
voor me, vol boosheid en verontwaardiging. En dat terwijl ik het juist als een
compliment bedoelde. Zijn mannelijke charmes waren immers dermate aangenaam,
dat ik niet meer zonder wilde. Hij was een reclame voor de zaak. Dat begreep
hij niet. Ik was harteloos, oppervlakkig en onvrouwelijk om zo te redeneren,
meende hij. Tussen de man en mij ontstond een meningsverschil dat langer duurde
dan onze romance. En ook mijn Liefdescursisten laat de kwestie niet onberoerd:
wanneer samen, wanneer alleen? En is alleen zijn soms a-sociaal?
Sommigen van ons zijn alleen. Dat wil zeggen, zij zijn niet verwikkeld in een
romantische relatie of verkeren in de situatie die op korte termijn te mogen
verwachten. Wie in onze moderne maatschappij alleen is, wordt regelmatig gekweld
door de gedachte dat dit niet goed is. Zelfonderzoek volgt. Is men lelijk, in
het bezit van een afstotend karakter of van nare geuren uit de mond? Uw moeder
vindt u aantrekkelijk, maar moederliefde maakt blind, bedenkt u somber. Iedereen
lijkt een relatie te hebben, behalve de mensen op wie u niet wilt lijken.
Mais... waarom zo ongelukkig?
Dat zal ik u zeggen. De aanstichter van dit malheur is Plato, een man
met praatjes uit de Griekse oudheid. Hij meende dat de mensen vroeger uit twee
helften bestonden en daarna niet meer. Om zich weer compleet te voelen, moest
men op zoek naar de wederhelft. Geen wederhelft, geen geluk. Dat geloof bestaat
nog steeds, alle vooruitgang ten spijt. Wij zien dit Platoonse gedachtengoed
ook terugkeren in de wanhopige zoektocht van Bridget Jones naar een wederhelft
in de nieuwste bioscoopfilm.
Mais! Cursisten, laat u niets wijsmaken door de oude Griek. Wie alleen
is, is samen met zichzelf en dat is alvast een stuk minder eenzaam dan de gemiddelde
destructieve relatie. Daarnaast kan het heel nuttig zijn alleen te wezen, zeker
als uw hart pas gebroken is.
Een gebroken hart maakt eenzaam. Het doet pijn. Ach, was die Ander er maar!
Die is evenweg weg om niet meer terug te komen. Een nieuwe Ander moet uw hart
verplegen. Een Tussengeliefde, dus. Dat kan nuttig zijn, maar het heeft ook
nadelen. U kunt bitter worden over het gebrek aan Ware Liefde en dat op de arme
Tussengeliefde afreageren.
Beter is het dan om alleen te zijn. Socialer ook.
U bent alleen, om simpelweg in evenwicht te komen en uw hart te ontdoen van
de laatste romantische verlangens naar uw voormalige Geliefde. Prozaïscher
geesten dan ik zouden het een romantische kater uitzieken noemen, maar mijn
woordkeus is het niet.
Hoe lang dat moet? Dat merkt u vanzelf wel. Eerst voelt u weerstand tegen de
idee, dan probeert u met uzelf een termijn af te spreken (Een week? Tien dagen?
Een eh... maand?) en uiteindelijk berust u in de situatie alleen te zijn. Als
u romantischer bent dan een slablaadje, voelt u natuurlijk wel opwellingen van
ongeadresseerde liefdesverlangens. Laat deze gewoon wegebben. Als u er gehoor
aangeeft, raakt u verwikkeld in situaties die achteraf gezien beter een dagdroom
hadden kunnen blijven.
Denk erom: geen misbruik maken van deze situatie. Vooral de mannelijke Liefdescursisten
hebben er een handje van om een gebroken hart te gebruiken als veroveringstechniek.
U kijkt dan kwetsbaar de Mogelijke Geliefde aan en zucht iets over bang zijn
voor het openstellen van uw hart. Gevorderde Cursisten murmelen nog iets over
dat als hij nog iemand zou durven vertrouwen, dat dan die Ander toch zeker...
Dat is misbruik of bindingsangst, hetgeen in de praktijk op hetzelfde neerkomt.
Wie bindingsangst heeft, kan naar de dokter of moet zich niet willen binden.
Iemand met hoogtevrees wordt toch ook geen glazenwasser?
En dan... op een dag is het zover. U ontmoet iemand die een Mogelijke Geliefde
zou kunnen zijn. Alle emotionele herinneringen aan wat vroeger bestond, zijn
weggeëbd en uw hart is open. Ah! Zo begint uw grote Liefde! Wat bent u
blij dat u alleen heeft durven zijn!
Tot dusver is de Leidse Liefdescursus veelal uitgegaan van de complexiteit
van de tweepersoonsrelatie. Moi kan heur ogen niet sluiten voor
de werkelijkheid, waarin allerhande combinaties betreffende l'amour
ontstaan. Moi's priemende blik rust vooral op hetgeen in het duistere
gebied van de verboden liefde gaande is. Of nu ja, verboden. Het is een
kwestie van moraal, en die verandert met de dag. Verboden liefde, bestaat
dat eigenlijk nog? Dat leg ik u uit op maandag 18 juni.
|