Omgangsvormen Les 2: Te Vroeg of Te Laat
Leiden, maandag 23 april 2001
Liefdescursisten,
Enkelen van u hebben mij de afgelopen week een voor-oorlogse mentaliteit verweten.
U noemde mij ouderwets, suggereerde dat ik overmatig gehecht was aan omgangsvormen
en dat ik alle spontaniteit door de WC spoelde, vond u ook al niet goed.
Tant pis, zou mijn tante uit Parijs zeggen. Voor de oorlog was er veel
moois dat nu vergeten is. Zo bestonden er zwijgende films, waarin vurige liefdesaffaires
ontstonden zonder een enkel gesproken woord. Dat het kán, zult u uitroepen.
U komt juist altijd woorden tekort. Interessant.
Hier nu hebben we meteen de heikele kwestie van deze week. Feitelijk draait
die om evenwichtsgevoel. In onze het-moet-kunnen-tijd, waar ik vorige week over
sprak, is dat gevoel schaars. Du moment dat er een emotie of een gedachte
in u opkomt, wenst u die te uiten. U telefoneert, faxt, e-mailt
of indien u in gezelschap bent, doet uw mond open en laat alles eruit
komen. En dan ziet u wel wat ervan komt. Meestal ellende. Ja, gek, hè?
Ik zal u enkele fundamentele richtlijnen meegeven op uw levenspad. Zo vermag
u de grootste brokkenmakerij te vermijden. Bovendien, en dat is de onmisbare
meerwaarde van de richtlijnen, kunt u uit het fundamentele meteen het triviale afleiden.
Ten eerste: woorden van liefde spreken.
Indien u meent van de ander te houden op de dag na de ontmoeting, dan dient
u daar nog eens over na te denken. Heeft u achteraf bezien eerder een vergelijkbare
emotie ervaren, en bleek dat inderdaad liefde te zijn? Of was het toch verliefdheid
of domme lust? Wees voorzichtig met woorden van liefde te spreken. Te vroeg
is pijnlijk.
En te laat?
Dat is aller-ellendigst. Als de ander smacht en wacht, en u denkt dat het morgen
nog vroeg genoeg is om een woord van liefde te spreken, enfin, leest
u maar eens in de krant de overlijdings-advertenties.
Moi is uitermate zorgvuldig met het woord liefde want moi ervaart
het als een verklaring die tot de rest van haar leven geldt. Zwaar op de hand?
Misschien. Het kan ook zijn, dat niemand de liefde zo serieus neemt als uw Liefdesdocente.
Terzijde: hardop zeggen, moet dat echt?
Als het onmogelijk is, hoeft het niet. Toch kan een ander daar wanhopig veel
naar verlangen. Uw attenties, uw voortdurende zorg en aandacht, uw tedere hand,
het is alles niet genoeg voor het auditieve hart dat de feitelijke woorden wil
horen. Er zijn duizend manieren waarop liefde zichtbaar is, maar als uw Geliefde
net die ene wil horen waarmee u moeite heeft, dient u zich te bezinnen.
Afwegen is geboden. Heeft die ander het geduld te wachten tot u dat durft? Het
begrip om te begrijpen wat u doorstaat? Praktisch: volstaat misschien een bandopname
van uw stem die met dat tedere timbre de woorden spreekt? Of kunt u niet omdat
u niet wilt?
Twee: wat te doen na ruzie?
Geloof mij: niets werkt zo louterend voor de liefde als een ruzie. U leert nieuwe
aspecten van de persoonlijkheid uwer Geliefde kennen, die u inzicht verschaffen
over uw romance. Is die ander staalhard uit op het eigen gelijk en ervaart
u geen enkele barmhartigheid met uw ontreddering? Ga dan eens na of dat strookt
met uw idee van liefde.
De minste durven zijn, is voor weinigen weggelegd. Trots, ego en angst voor
afwijzing verhinderen dat u de eerste stap doet. Probeer toch maar in gesprek
te blijven en hoop dat u zo samen weer op het goede pad geraakt. Bedenk ook
wat u het fijnste vond om samen te doen. Was het winkelen? Die ene keer toen
u samen onder de douche stond? De knusse dagelijkse gesprekjes? Het gevoel dat
u altijd op die ander kon rekenen? Dergelijke herinneringen stemmen u milder,
en maken u liefdevoller tegenover de ander. Mild is goed. Mild is liefde. Daarvoor
is het nooit te vroeg.
Drie: komt liefde te vroeg of te laat?
Indien u ware liefde voelt, is het nooit te laat.
Maar: ware liefde! Niet zomaar een voorbijstormend emotietje dat zich net
zo goed aan een ander zou kunnen hechten. Dit zeg ik met nadruk tot de oudere
Liefdescursisten die, eens diep teleurgesteld, menen nooit meer lief te kunnen
hebben. U kunt tachtig zijn en dan de Ware tegenkomen. Neem die kans! Desterteer
uit het bejaardentehuis, negeer het gemopper van uw kinderen en besteed uw laatste
spaarcenten aan een caravan waarin u samen gelukkig bent. Liefde komt nooit
te laat.
En de wat prillere Cursisten? Regelmatig ontvang ik schuchtere mails van dertienjarigen,
die voor het eerst verliefd zijn. Zij vrezen dat ik hen niet serieus neem. Maar
dat doe ik wel. Want als het hart klaar is om liefde te ervaren, is het tijd.
Niet te vroeg.
Welnu, met deze lesstof kunt u weer een weekje vooruit. Volgende week de derde
les van het Examen-vak Omgangsvormen, te weten mannenpraat en vrouwentaal.
Zijn er werkelijk verschillen? En hoe kunnen wij die benutten? Op Koninginnedag,
maandag 30 april, weet u het antwoord op deze en andere vragen.
|
